Województwo świętokrzyskie

Województwo świętokrzyskie – jednostka podziału administracyjnego w południowej części centralnej Polski, jedno z 16 województw utworzonych w 1999 r. W przybliżeniu obejmuje większą część obszaru dawnego województwa kieleckiego, część tarnobrzeskiego (powiaty opatowski, sandomierski i staszowski) oraz skrawki radomskiego, piotrkowskiego i częstochowskiego.

Położenie administracyjne
Województwo jest położone w południowo-wschodniej Polsce i graniczy z województwami:

•     województwo lubelskie lubelskim na długości 33,1 km na wschodzie
•     województwo łódzkie łódzkim na długości 152,1 km na północnym-zachodzie
•     województwo małopolskie małopolskim na długości 178,4 km na południu
•     województwo mazowieckie mazowieckim na długości 200,3 km na północy
•     województwo podkarpackie podkarpackim na długości 81,6 km na południowym-wschodzie
•     województwo śląskie śląskim na długości 137,9 km na zachodzie

Położenie fizycznogeograficzne

Świętokrzyskie leży w obrębie Wyżyny Małopolskiej, na obszarze obejmującym:

•     Wyżynę Kielecką
•     Nieckę Nidziańską
•     wschodnią część Wyżyny Przedborskiej

Topografia

W wymiarze północ-południe województwo rozciąga się na długości 128 km, to jest 1°09′25″. W wymiarze wschód-zachód rozpiętość województwa wynosi 151 km, co w mierze kątowej daje 2°09′53″.

Podział administracyjny

Województwo składa się z 14 powiatów (w tym miasto na prawach powiatu Kielce) oraz 102 gmin. W tym, z 5 gmin miejskich (Kielce, Ostrowiec Świętokrzyski, Starachowice, Skarżysko-Kamienna i Sandomierz), 26 gmin miejsko-wiejskich oraz 71 gmin wiejskich.

Na terenie województwa znajduje się 31 miast i 2542 wsi.

Grodzkie:

• Kielce

Ziemskie:

• powiat buski
• powiat jędrzejowski
• powiat kazimierski
• powiat kielecki
• powiat konecki
• powiat opatowski
• powiat ostrowiecki
• powiat pińczowski
• powiat sandomierski
• powiat skarżyski
• powiat starachowicki
• powiat staszowski
• powiat włoszczowski

W województwie świętokrzyskim jest 31 miast, w tym 1 miasto na prawach powiatu.

Ochrona przyrody

Formy ochrony przyrody w województwie świętokrzyskim.

1 park narodowy

•         Świętokrzyski Park Narodowy

9 parków krajobrazowych

•         Suchedniowsko-Oblęgorski Park Krajobrazowy
•         Cisowsko-Orłowiński Park Krajobrazowy
•         Jeleniowski Park Krajobrazowy
•         Sieradowicki Park Krajobrazowy
•         Nadnidziański Park Krajobrazowy
•         Szaniecki Park Krajobrazowy
•         Kozubowski Park Krajobrazowy
•         Chęcińsko-Kielecki Park Krajobrazowy
•         Przedborski Park Krajobrazowy

11 obszarów chronionego krajobrazu

•         Kielecki Obszar Chronionego Krajobrazu
•         Konecko-Łopuszniański Obszar Chronionego Krajobrazu
•         Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej
•         Podkielecki Obszar Chronionego Krajobrazu
•         Włoszczowsko-Jędrzejowski Obszar Chronionego Krajobrazu
•         Chmielnicko-Szydłowski Obszar Chronionego Krajobrazu
•         Solecko-Pacanowski Obszar Chronionego Krajobrazu
•         Miechowsko-Działoszycki Obszar Chronionego Krajobrazu
•         Koszycko-Opatowiecki Obszar Chronionego Krajobrazu
•         Jeleniowsko-Staszowski Obszar Chronionego Krajobrazu
•         Przysusko-Szydłowiecki Obszar Chronionego Krajobrazu

67 rezerwatów przyrody
701 pomników przyrody
8 zespołów przyrodniczo-krajobrazowych
83 użytki ekologiczne


Nauka i oświata

W Kielcach działają dwie państwowe uczelnie wyższe:

•     Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
•     Politechnika Świętokrzyska w Kielcach

Uczelnie niepubliczne:

•     Wyższa Szkoła Ekonomii i Prawa im. prof. Edwarda Lipińskiego
•     Wyższa Szkoła Umiejętności im. Stanisława Staszica
•     Wszechnica Świętokrzyska
•     Wyższa Szkoła Administracji Publicznej
•     Wyższa Szkoła Handlowa im. Bolesława Markowskiego
•     Wyższa Szkoła Technik Komputerowych i Telekomunikacji
•     Wyższa Szkoła Telekomunikacji i Informatyki
•     Wyższa Szkoła Ekonomii, Turystyki i Nauk Społecznych
•     Wyższe Seminarium Duchowne
•     Świętokrzyska Szkoła Wyższa

Ponadto na terenie województwa znajdują się:

•     Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości, Ostrowiec Świętokrzyski (uczelnia niepaństwowa)
•     Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sandomierzu(uczelnia państwowa)
•     Wyższa Szkoła Humanistyczno-Przyrodnicza Studium Generale Sandomiriense, Sandomierz (uczelnia niepaństwowa)
•     Wyższa Szkoła Umiejętności Zawodowych, Pińczów (uczelnia niepaństwowa)
•     Wyższa Szkoła Doskonalenia Zawodowego, filia w Busku-Zdroju, oddział w Krakowie, Busko-Zdrój (uczelnia niepaństwowa)

Gospodarka
Główne gałęzie przemysłu – hutniczy Celsa Huta Ostrowiec (Ostrowiec Świętokrzyski), metalowy (Skarżysko-Kamienna), maszynowy (Starachowice), materiałów budowlanych (Kielce), ceramiczny, odlewniczy (Stąporków, Końskie), energetyczny (Połaniec).

W 2009 r. produkt krajowy brutto woj. świętokrzyskiego wynosił 34,7 mld zł, co stanowiło 2,6% PKB Polski. Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosił 27,3 tys. zł (77,6% średniej krajowej), co plasowało świętokrzyskie na 12. miejscu względem innych województw.

W 2010 r. produkcja sprzedana przemysłu w woj. świętokrzyskim wynosiła 20,8 mld zł, co stanowiło 2,1% produkcji przemysłu Polski. Sprzedaż produkcji budowlano-montażowej w świętokrzyskim wynosiła 4,7 mld zł, co stanowiło 2,9% tej sprzedaży Polski.

W końcu lipca 2012 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w województwie obejmowała 80,3 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 14,8% do aktywnych zawodowo.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie mieszkańca woj. świętokrzyskiego w 3. kwartale 2011 r. wynosiło 3196,60 zł, co lokowało je na 12. miejscu względem wszystkich województw.

Według danych z 2011 r. 10,0% mieszkańców w gospodarstwach domowych woj. świętokrzyskiego miało wydatki poniżej granicy ubóstwa skrajnego (tzn. znajdowało się poniżej minimum egzystencji).

Współrzędne geograficzne skrajnych punktów:

•     północny: 51°20′32″ szer. geogr. N – pn.-zach. narożnik działki ewidencyjnej nr 1166 (powiat konecki),
•     południowy: 50°11′07″ szer. geogr. N – pd. narożnik działki ewidencyjnej nr 47/2 (powiat kazimierski),
•     zachodni: 19°42′15″ dług. geogr. E – zach. narożnik działki ewidencyjnej nr 1001 (powiat włoszczowski),
•     wschodni: 21°52′08″ dług. geogr. E – nurt Wisły we wsch. narożniku działki ewidencyjnej nr 1000/8 (powiat sandomierski).

Ukształtowanie powierzchni ma charakter nizinny i wyżynny (średnia wysokość 243,4 m n.p.m.) Najwyższym punktem jest wierzchołek Łysicy – 612 m n.p.m.

Stosunki wodne
Część granic województwa jest naturalna – na południowym wschodzie i wschodzie wyznacza je Wisła, na zachodzie Pilica. Prawie cały region (z wyjątkiem jednej z dzielnic Sandomierza) położony jest w lewostronnej części dorzecza Wisły.

Przez świętokrzyskie przepływają rzeki: Wisła (górna i środkowa), Pilica, Nida, Nidzica, Lubrzanka, Kamienna, Czarna Włoszczowska, Czarna Konecka, Czarna Staszowska, Wschodnia i wiele mniejszych.

Klimat

Charakterystycznym elementem województwa są Góry Świętokrzyskie stanowiące centrum Wyżyny Kieleckiej. Góry wpływają na klimat regionu, zaostrzając go. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 5,7 °C w Łysogórach do 8,2 °C w rejonie Sandomierza. Rozpiętość temperatur jest znaczna, w lecie sięga 32-33 °C, zimą spada nawet do –35 °C. Najcieplejsze regiony to Niecka Nidziańska i Kotlina Sandomierska.

Średnie roczne opady wynoszą 602,8 mm, przy czym silnie zależą od ukształtowania terenu. W Łysogórach sięgają 840 mm, podczas gdy na wschodnią część Niecki Nidziańskiej i Kotliny Sandomierskiej przypada 550 mm. Na terenie województwa przeważają wiatry zachodnie o prędkości 3 m/s. Rzadsze są wiatry wschodnie i południowo-wschodnie.

Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bwi%C4%99tokrzyskie